1. Czym jest dach zielony?
Najprościej rzecz ujmując dach zielony jest rodzajem dachu, na którym możemy uprawiać roślinność. Kluczem do zrozumienia czym jest dach zielony jest woda. To sposób jej zagospodarowania na dachu decyduje o tym, czy w wierzchniej warstwie możemy uprawiać rośliny. Poprawnie zaprojektowany i wykonany dach zielony spowalnia spływ wody opadowej poprzez przepuszczenie jej przez wszystkie swoje warstwy i stopniowe uwalnianie do spustów dachowych. W całym tym procesie pobieranie wody przez rośliny staje się możliwe, ponieważ woda na dachu po prostu jest. Zupełnie odwrotnie niż przy klasycznym dachu, skąd woda jest odprowadzana natychmiast, jeszcze w trakcie opadów.
Dach zielony jest rozwiązaniem systemowym, warstwowym. To co widzimy, to tylko ostatnia warstwa ze wszystkich, które należy zastosować, aby system działał poprawnie. Układ tych warstw jest każdorazowo dobierany do konkretnego obiektu. Niemniej jednak poza warstwą zieleni i substratu (odpowiednika ziemi), konieczna jest warstwa filtracyjna, drenująca oraz warstwa hydroizolacji. Stosuje się również warstwy rozdzielcze pomiędzy drenażem a hydroizolacją, warstwy ochronne nad hydroizolacją, których korzenie roślin nie są w stanie sforsować, oczywiście warstwy termoizolacji, paroizolacji oraz powłoki gruntujące na podłoże betonowe systemu. Być może wydaje się to skomplikowane ale tutaj producenci systemów każdorazowo zapewniają wsparcie zarówno projektowe jak i wykonawcze, a systemy te w gruncie rzeczy są przystępne. Dla ułatwienia producenci oferują także dla mniejszych obiektów gotowe elementy modułowe, niejednokrotnie z już nasadzoną roślinnością, które po prostu mocuje się na dachu.
2. Jakie są rodzaje dachów zielonych?
Podstawowy podział obejmuje zazielenienie ekstensywne i intensywne na dachu zielonym, w skrócie dach ekstensywny i intensywny. Dachy ekstensywne posiadają niewielką warstwę (niedużej miąższości) ubogiego substratu dostosowanego do roślinności ekstensywnej. Zaliczamy do niej mało wymagające rozchodniki, czasem mszaki lub małe rośliny zielne. Dach zielony intensywny to dach z taką warstwą substratu, która pozwala na wzrost i rozwój krzewów i innych bardziej wymagających roślin, jak na przykład drzew. Charakterystyczne, a nie koniecznie oczywiste jest to, iż trawnik jest możliwy do założenia tylko na dachu intensywnym.
Dach zielony można założyć na dachu płaskim lub dachu z pochylonymi połaciami. Producenci systemów dachów zielonych proponują rożne rozwiązania, które wybiera się w zależności od tego jak skonstruowany jest dach.
3. Jakie korzyści daje dach zielony? Jakie są zalety dachu zielonego?
W zasadzie zastosowanie dachu zielonego to same korzyści. Patrząc na przestrzenie miejskie globalnie, nie znajdziemy lepszego kompromisu pomiędzy urbanizacją miast, a odzyskiwaniem przestrzeni, którą można potem zagospodarować zielenią. Dachy kojarzą nam się z czymś umieszczonym wysoko i niedostępnym, ale wcale tak nie musi być w przypadku dachów zielonych. Ich użycie pozwala na wybudowanie podziemnych obiektów z całą infrastrukturą, podczas gdy na powierzchni może znajdować się pięknie zagospodarowany park publiczny.
Do podstawowych zalet dachów zielonych należą:
- spowolnienie spływu powierzchniowego wód opadowych, o szczególnym znaczeniu przy ulewnych deszczach w mieście,
- zmniejszenie zjawiska miejskiej wyspy ciepła,
- zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej,
- zwiększenie bioróżnorodności w miastach,
- udostępnienie dachu faunie miejskiej, w szczególności skrzydlatej,
- dodatkowa powierzchnia ogrodowa, szczególnie w centrach miast, gdzie często nie ma już miejsca,
- niewątpliwie funkcja estetyczna,
- dobra izolacyjność ogniowa,
- zwiększenie termoizolacyjności dachu poprzez zmniejszenie dobowej amplitudy temperatur.
Tym, co należy wziąć pod uwagę, są koszty, które początkowo mogą wydawać się wysokie. Producenci twierdzą jednak, że rozpatrując dach zielony w porównaniu z dachami klasycznymi pod kątem kosztów w dłuższym, kilkudziesięcioletnim czasie, przewagę mają dachy zielone.
4. Jak wykonać dach zielony
Dach zielony należy przede wszystkim zaprojektować. Jest to proces wielobranżowy, który powinien być uwzględniony najlepiej na samym początku procesu projektowego całego obiektu. Projektant może wtedy przewidzieć miejsce i dostęp do dachu, konstruktor uwzględnić właściwe obciążenie, architekt krajobrazu zaprojektować nasadzenia lub wręcz ogród, a projektant systemu uwzględnić wszystkie wytyczne w swojej części dokumentacji.
W praktyce najlepiej zastanowić się od razu, czego oczekujemy od dachu zielonego i porozumieć się z architektem krajobrazu, który stworzy wytyczne pod określony rodzaj zieleni. Projektant dachu zielonego po otrzymaniu takich wytycznych będzie mógł wskazać projektantom obiektu, co należy uwzględnić np. odpowiednią lokalizację spustów dachowych, obciążenie itp.
Oczywiście da się też wykonać dach zielony na już istniejącym budynku. W takim jednak przypadku, to w jaki sposób zostanie zagospodarowany wyniknie bezpośrednio z analizy warunków istniejących. Może się w tedy okazać, że nie będzie to piękny ogród z drzewami, a najlżejszy dach ekstensywny.
Prawidłowo przygotowany projekt to połowa sukcesu. Drugą połową jest precyzyjne wykonanie. Mamy tu do czynienia z wodą. A jak wiemy, ta drąży skałę. Dlatego wykonawca dachu zielonego musi wręcz pedantycznie podążać za wytycznymi wykonawczymi producentów systemu dachu zielonego. Nie ma mowy o zostawieniu pyłu, piasku, czy innych zabrudzeń pomiędzy warstwami systemu lub niedokładnym scaleniu hydroizolacji. A widok pracowników w specjalistycznym obuwiu na dachu nikogo nie powinien dziwić.
Brzmi skomplikowanie? Nie jest tak źle – wszystkie powyższe czynności są codziennością ludzi, którzy się tym zajmują, a inwestor w tym procesie powinien tylko być świadomy.
5. Gdzie mają zastosowanie dachy zielone?
Dachy zielone można zastosować wszędzie, gdzie nie ogranicza nas konstrukcja, a głównie nośność dachu. Obecnie dostępne technologie wykonania dachów zielonych dają nam możliwość wykonania ich nie tylko na dużych budynkach, parkingach ale także na małych obiektach jak wiaty, wiaty przystankowe, garaże. Często znajdują tam zastosowanie, wspominanie już, gotowe panele montowane modułowo.
Szczególne znaczenie proekologiczne ma zastosowanie dachów zielonych w miastach, gdzie powierzchnie zielone stale się kurczą, a użycie takiego rozwiązanie niejako zwraca nam powierzchnię, którą zabraliśmy np. pod budowę budynku, czy parkingu podziemnego. Dzięki zastosowaniu dachów zielonych w miastach możemy aktywnie wpłynąć na zmniejszenie gwałtownych wezbrań wód po ulewnych deszczach, i to zarówno w miejskich systemach kanalizacyjnych, jak i w rzekach, które obierają wody opadowe z miast. Stosując dach zielony ograniczamy straty w bioróżnorodności, spowodowane procesem budowania obiektu. Możemy również wpłynąć na rozwój bioróżnorodności, poprzez dostosowanie roślinności tak, aby wspierała miejską faunę.
Wyobraźcie sobie tylko gdyby każdy budynek, na który spoglądacie z wysokości, miał dach zagospodarowany zielenią – miasto wyglądałoby jak jeden wielki ogród z tej perspektywy!
Autor: Alicja Cebulak
Publikacja w portalu dobrzemieszkaj.pl: 24 marz 2022 11:31
Link do artykułu:
https://www.dobrzemieszkaj.pl/najlepsze_domy/technologie/334/dach_zielony_dlaczego_warto_rodzaje_zalety_inspiracje,309414.html